Zenon Kowalewski rezygnuje z mandatu radnego

O sprawie mandatów radnych i łączenia ich z innymi stanowiskami pisaliśmy w 5 numerze Pułtuskiej Gazety Powiatowej

Kłopoty z mandatami radnych

Zakończenie wyborów samorządowych nie oznacza, że powstałe rady są przez całą kadencję takie same. Zmienia się ich skład, gdyż wiele przepisów zabrania łączenia mandatu radnego z innymi stanowiskami. Dlatego tak wiele zmian już mieliśmy a i kilka czeka nas jeszcze. 

Przez kilka dni – do ślubowania po II turze wyborów Radnym Rady Miasta był Wojciech Dębski. Jego miejsce zajął Stanisław Skalik. W radzie powiatu Radnym był Jan Mroczkowski. Kiedy wygrał wybory na Wójta to złożył rezygnację i jego miejsce zajęła Zofia Drabczyk. 

Także Jan Zalewski zrezygnował z mandatu radnego i zwolnił miejsce dla Krzysztofa Nuszkiewicza. Kilka tygodni temu Rada Miasta głosami koalicji (PSL, SLD, PO) negatywnie ustosunkowała się do wniosku Radnego Romana Skrzypka. Złożył on rezygnację z mandatu radnego ale radni koalicji mają na ten temat inne zdanie! Z analizy przepisów prawa wynika jednak, że radnym on być nie może tak jak i Zenon Kowalewski – Zastępca Burmistrza Pułtuska. 

Wybory samorządowe niosą dla kandydatów, którzy zdobywają mandat pewne ograniczenia. Otóż mandatu radnego nie wolno łączyć z stanowiskiem dyrektora w jednostce podległej danemu samorządowi. W naszych samorządach taka sytuacja miała miejsce z Dyrektorem DPS Obryte-  Janem Zalewskim. Zdobył on mandat radnego powiatowego i ślubowanie oznaczałoby utratę stanowiska dyrektora. Dlatego Jan Zalewski przed pierwszą sesją złożył do Starosty wniosek o urlop bezpłatny. Przysługuje on maksymalnie na okres całej kadencji plus trzy miesiące. Starosta wniosek podpisał i Jan Zalewski został radnym powiatowym. Już po kilku dniach jednak uznał, że woli spokojnie wykonywać swoją dotychczasową pracę i zrezygnował z mandatu. Starosta pozytywnie przyjął wniosek o rezygnacji z urlopu bezpłatnego. Na miejsce Jana Zalewskiego wszedł do Rady Powiatu Krzysztof Nuszkiewicz. 

Nie tylko jednak stanowisk dyrektorskich w jednostkach podległych samorządowi powiatowemu dotyczy zakaz łączenia stanowisk. Dotyczy to także stanowiska Zastępcy Burmistrza. Artykuł 27 pkt 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. 01.142.1591) mówi, że „funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest Wójtem lub Zastępcą Wójta”. 

W publikacji: „Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz” pod redakcją B. Dolnickiego czytamy: „Osoby te nie mogą być także członkami organów stanowiących i wykonawczych w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego. Nie mogą być zatem radnymi w radzie gminy, radzie powiatu i w sejmiku województwa, także członkami zarządu powiatu lub zarządu województwa”.

Uważny Czytelnik zwróci uwagę, że w przepisie tym jest mowa o wójcie i zastępcy wójta a w naszym przypadku chodzi o Zastępcę Burmistrza. Tylko, że art. 11a ust. 3 tej samej ustawy stanowi, że „ilekroć w ustawie jest mowa o Wójcie, należy przez to rozumieć także Burmistrza oraz Prezydenta Miasta”. Powyższe oznacza, że (znów cytat z komentarzy do ustawy): dla celów pragmatycznych, by nie powtarzać za każdym razem, że jakakolwiek regulacja dotycząca wójta odnosi się także do burmistrza oraz prezydenta miasta, przepis art. 11a ust. 3 ujednolica nazewnictwo organów wykonawczych gmin, stanowiąc, że za każdym razem, gdy w przepisach ustawy będzie mowa o wójcie, to rozumieć przez to należy także odpowiednio burmistrza miasta oraz prezydenta miasta”. 

Ustawa więc zabrania łączenia tych dwóch funkcji. Rozmawialiśmy w tej sprawie z Zenonem Kowalewskim – Zastępcą Burmistrza Pułtuska. Powiedział nam, że na podjęcie decyzji ma 3 miesiące od ślubowania a zatem  zostało mu jeszcze trochę czasu (pierwsza sesja była 30 listopada a  termin upływa z końcem lutego). Nie chciał już dziś powiedzieć czy zrezygnuje z mandatu radnego czy stanowiska Zastępcy Burmistrza Pułtuska. 

Analizując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 października 2005 r. II OSK 61/2005 wydaje się jednak, że prawo nie pozwala na wybór:

1. Przepis art. 24b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze zm.) ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że naruszenie zawartego w nim zakazu łączenia stanowisk skutkuje na podstawie art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. 1998 r. Nr 95 poz. 602 ze zm.) wygaśnięciem mandatu radnego. Niezłożenie natomiast w terminie wniosku, o którym mowa w art. 24b ust. 5 ustawy o samorządzie gminnym, równoznaczne jest ze zrzeczeniem się mandatu.

Bardzo skomplikowana wydaje się sytuacja Radnego Romana Skrzypka. Jak wiemy złożył on rezygnację z mandatu której Rada Miasta nie przyjęła. Wydaje się jednak, że radni koalicji nie mieli podstaw prawnych by się tym tematem w ogóle zajmować. W LexPolonica nr 2124802 - Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych 2008/1 poz. 15 czytamy bowiem:

1. Osoba, która przed dniem wyboru na radnego pełniła funkcję wicedyrektora zespołu szkół, była obowiązana przed przystąpieniem do wykonywania mandatu radnego złożyć wniosek o urlop bezpłatny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Niezłożenie przez radnego tego wniosku jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.

2. Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw przewiduje konieczność podjęcia jedynie uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu, natomiast nie przewiduje możliwości przyjęcia uchwały o odmowie stwierdzenia wygaśnięcia mandatu. Brak jest zatem podstaw prawnych do podjęcia przez radę gminy uchwały w sprawie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia mandatu.

 Jeśli Roman Skrzypek nie wystąpił o bezpłatny urlop to jest to równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu i radni koalicji nie mieli podstaw prawnych, aby mu odmówić. 

Jak widać z przytoczonych przepisów prawnych mamy trochę zagmatwaną sytuację w naszych samorządach. Może najwyższy czas te sprawy wyjaśniać i nie czekać na negatywne konsekwencje. 

Pułtuska Gazeta Powiatowa nr 5 z dnia  1 lutego 2011 rok.