Wychowanie ku wartościom

23 kwietnia w Bibliotece Pedagogicznej w Pułtusku odbyło się spotkanie dla nauczycieli z powiatu pułtuskiego na temat kształtowania wartości społecznych: tolerancji, norm moralnych i obyczajowych, które poprowadziła dr nauk teologicznych, nauczycielka bibliotekarka Izabela Lachowska. Warsztaty wychodziły naprzeciw dwom kierunkom polityki oświatowej podnoszeniu jakości edukacji włączającej w szkołach i placówkach systemu oświaty oraz wzmacnianiu wychowawczej roli szkoły.

Mówczyni w klarowny, przykuwający uwagę sposób przedstawiła powyższą problematykę rozpoczynając od odczytu, w którym zwróciła uwagę na to, czym są wartości i w jaki sposób oddziałują one na człowieka i środowisko. Wartości, jak zaznaczyła można określić jako cele, normy i zasady postępowania, które umożliwiają rozwój człowieka oraz osiągnięcie satysfakcji w życiu. W zależności od tego jakim wartościom służymy, można ocenić kim jesteśmy, jak egzystujemy i jak odnosimy się do samych siebie oraz innych ludzi. Melioratywne wartości dają nam oparcie w życiu oraz ułatwiają relacje interpersonalne. Wpływają dodatnio na tego, kto się nimi w życiu kieruje i na osoby, ku którym są zwrócone. Wartości są obiektywne, powszechne i nieprzemijające. Od ludzi jednak zależy, które aktualnie są preferowane. Ich przestrzeganie zapewnia prawidłowe funkcjonowanie w społecznictwie. Edukacja ku wartościom nie może być procesem przypadkowym. Wymaga dojrzałej obecności ze strony wychowawcy oraz wewnętrznej dyscypliny i wysiłku ze strony wychowanka. Wychowanie musi być potwierdzone przykładem wychowawców i instruktażem słownym. Aby okazało się autentyczne, nie może dochodzić do rozbieżności między słowem a czynem. Wychowanie powinno przebiegać w atmosferze miłości, szacunku i wzajemnego zaufania. W konsekwencji wymaga ono udzielenia wychowankom podwójnego rodzaju pomocy wychowawczej. Trzeba, po pierwsze, demaskować antywartości, a po drugie, promować wartości rzeczywiste. Rola wychowawców polega zatem na ukazaniu pozytywnych wzorców oraz wpojeniu dziecku właściwych zasad. One to pomogą pokonywać trudności oraz dokonywać pełnowartościowych i odpowiedzialnych wyborów.

Następnie prelegentka zaprezentowała kilkanaście form i metod pracy z uczniami na różnych poziomach edukacyjnych wykorzystując m.in. piramidę wartości, bajkoterapię, kapsułę czasu, pasjans hierarchiczny, uzupełnij dzban, za co dziecko przyznałoby sobie medal, chmurkę moich zalet czy 100 wartościowych dni. Metodą tą zachęciła wychowawców i wychowanków do założenia tradycyjnego lub wirtualnego notesu, w którym zostanie zarejestrowana jakaś wartość, którą zaobserwowano w ciągu stu kolejnych dni. Podała też zgromadzonym wykaz interesujących książek m.in. 12 ważnych opowieści. Polscy autorzy o wartościach, w której to publikacji zarówno nauczyciele jak i rodzice znajdą sensowny współczesny przekaz o tym, co w życiu nadrzędne (o przyjaźni, dobru, odpowiedzialności, autentycznej tolerancji i otwieraniu się na innych, pokonywaniu strachu, samodyscyplinie itp.)
Zgromadzeni zainteresowani nowymi pomysłami chętnie dyskutowali i z dużym zaangażowaniem pracowali w grupach koncentrując się na kodeksie wartości etycznych, wielokulturowości i dostrzeganiu w środowisku szkolnym i pozaszkolnym osób niepełnosprawnych. Spotkanie dostarczyło nauczycielom inspiracji do realizacji zajęć wychowawczych oraz skutecznego wspierania rozwoju moralnego wychowanków.

Dorota Karkowska nauczyciel bibliotekarz