Tajemnicze znalezisko w gminie Pokrzywnica (cały artykuł)

Wydawałoby się, że po prawie 80 latach od zakończenia II wojny światowej niczego nie jesteśmy znaleźć na terenach, na których odbywały się ówczesne boje i walki. Nic bardziej błędnego! Otóż pan Krzysztof Makowski, pracownik komórki utrzymania zieleni Gminy Pokrzywnica, przekazał mi pewne znalezisko z terenu „ziemi niczyjej” (z okresu II wojny światowej), położonej między wsiami Pokrzywnica i Piskornia. Ale od początku…

Pan Krzysztof Makowski znalazł metalowy pojemnik (prawdopodobnie podgrzewacz, będący na wyposażeniu Wermachtu, zdj. 1), z kilkoma gazetami propagandowym. Zachowały się dwa zdjęcia oficerów Wermachtu: generalmajora v. Lenski i oberstleutnanta Lehweβ-Litzmanna oraz nazwisko oberleutnanta Pointkamera. W związku z tym znaleziskiem nasunęły się następujące pytania: Kto jest na zachowanych zdjęciach? Z jakiej okazji wykonano gazetkę propagandową? Kiedy zginął właściciel niniejszego znaleziska?.
Może teraz trochę historii…
04.09.1944 r. 65 Armia gen. Pawła Batowa (01.06.1897 - 19.04.1985) I Frontu Białoruskiego (Konstanty Rokossowski (15.09.1889 - 03.08.1968) uchwyciła przyczółek po Karniewkiem, poszerzając go do takich rozmiarów, że pod koniec listopada front się ustabilizował na linii Pokrzywnica, Ciepielin, Zegrze. Niemiecka propaganda nazwała forsowanie Narwi „pistoletem wymierzonym w serce III Rzeszy” (eine Pistole, die auf das Herz des Dritten Reiches gerichtet ist). I właściwie do połowy stycznia 1945 r. nic szczególnego, na odcinku frontu, na rubieży Pokrzywnica – Piskornia Duża, się nie działo, co mogłoby przykuć uwagę Czytelnika. Planowana była wielka styczniowa ofensywa wojsk radzieckich. Termin rozpoczęcia nowej ofensywy ustalono na dzień 20.01.1945 r. Jednak na prośbę premiera Wielkiej Brytanii – Winstona Churchilla (30.11.1897 - 24.01.1965), ze względu na ofensywę Niemców w Ardenach, postanowiono przyspieszyć operację o tydzień. Jednak prognoza pogody na dzień 12.01.1945 r. nie była sprzyjająca, dlatego też ofensywa radziecka ruszyła z okopów    dopiero dnia 14.01.1945 r.

Już w połowie grudnia 1944 r. było wiadome, że to 46 Korpus Piechoty, wchodzący w skład 65 Armii, wykona natarcie na głównym kierunku uderzenia całej armii. Z kolei 413 Dywizja Piechoty (płk. Andrej Wołkow) otrzymała zadanie wykonania uderzenia przełamującego w okolicach folwarku Lgniąca (w okolicach Pokrzywnicy) i wyjścia na rubież północnego skraju Pokrzywnica    – Pomocnia. Prawe skrzydło dywizji zajmowała 15 Dywizja Piechoty (gen. Kuźma Grebennik (18.02.1900 – 22.11.1974)) z 18 Korpusu Piechoty (gen. Nikita Czuwakow (19.03.1901 – 05.12.1965)) z zadaniem osiągnięcia rubieży Witki-Łępice – Pokrzywnica (północny skraj). Lewe skrzydło zajęła 108 Dywizja Piechoty (gen. Piotr Tieriemow (19.08.1906 – 02.04.1981)) z zadaniem osiągnięcia wsi Mieszki, atakując z okopów we wsi Piskornia Duża. Pozycje atakowane przez 413 i 108 dywizje zajmował 35. batalion fizylierów i 35. oddział przeciwpancerny, 35 niemieckiej dywizji piechoty - dowódca Generalmajor der Reserve Dr Ernst Meiners (13.6.1893÷11.06.1959)). Udało mi się znaleźć informacje o dwóch pierwszych oficerach Wermachtu, zamieszczonych w gazetce propagandowej.
Arno Ernst Max von Lenski (20.05.1893 – 04.10.1986) był niemieckim oficerem i generałem, który służył w armii cesarskiej niemieckiej, Wehrmachcie nazistowskich Niemiec, a po II wojnie światowej w Narodowej Armii Ludowej Niemieckiej Republiki Demokratycznej; był także politykiem.
Lenski urodził się we wschodniopruskiej wsi Cimochy (powiat oleski) w rodzinie ziemiańskiej; jego matka była nauczycielką pochodzenia mazurskiego. Począwszy od 1903 r. kształcił się w Szkole Podchorążych Köslin (Koszalin), a w 1908 r. w Hauptkadettenanstalt (Gówna Szkoła Kadetów) Lichterfelde (w dzielnicy Steglitz-Zehlendorf w Berlinie). A od 22.03.1912 r. znajdujemy go w 3 pułku grenadierów konnych    w Brombergu (Bydgoszcz).
Lenski walczył w I wojnie światowej, początkowo jako dowódca plutonu, a w 1915 r. dołączył do sztabu Generalkommando zbV 55, w Szkole Kawalerii w Hanowerze, gdzie w 1921 r. był podwładnym Wilhelma Keitla (22.09.1882 – 16.10.1946) (niemiecki feldmarszałek i zbrodniarz wojenny, pełniący funkcję szefa Oberkommando der Wehrmacht (OKW), naczelnego dowództwa armii nazistowskich Niemiec). W 1925 r. został nauczycielem w Szkole Kawalerii, a w 1929 r. rotmistrzem, dowódcą 5. Eskadry z 14 Reiterregimentu w Ludwigslust (część regionu metropolitarnego Hamburga). W 1933 r. awansował do stopnia majora i został dowódcą podoficerskiej szkoły jeździeckiej oraz adiutantem dowódcy Szkoły Kawalerii w Hanowerze. W 1935 r. Lenski został dowódcą 6 Kavallerieregiment w Schwedt nad Odrą (Brandenburgia), a następnie, w 1937 r., został przeniesiony do Darmstadt (Hesja). Awansowany został do stopnia obersta (pułkownika w grupie oficerów sztabowych). W 1938 r. Lenski dowodzi jednostką rozpoznawczą na froncie zachodnim. 01.12 1939 r. zostaje dowódcą „Szkoły dla Oddziałów Mobilnych” w Krampnitz koło Poczdamu.
29.08.1940 r. Lenski został mianowany, przez Adolfa Hitlera, asesorem w Volksgerichtshof (Sąd Specjalny) w Berlinie. Brał udział w co najmniej ośmiu procesach, w tym w jednym zakończonym wyrokiem śmierci, jako asesor Rolanda Freislera    (30.10.1893 – 03.02.1945) (nazistowski prawnik, sędzia i polityk, pełnił funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Rzeszy w latach 1934 – 1942 i prezes Sądu Specjalnego w latach 1942 – 1945).
We wrześniu 1942 r. Lenski objął dowództwo 24 Dywizji Pancernej, która walczyła pod Stalingradem, a 01.01.1943 r. został awansowany do stopnia generała porucznika. Po klęsce sił Wehrmachtu w bitwie pod Stalingradem Lenski dostał się do niewoli radzieckiej. Lenski został po raz pierwszy uwięziony w Krasnogorsku a następnie przeniesiony do Suzdal (obwód włodzimierzowski) w kwietniu 1943 r. 07.05.1944 r., po początkowych wahaniach, wstąpił do Komitetu Narodowego Wolnych Niemiec i Bund Deutscher Offiziere, kierowanego przez Walthera von Seydlitz-Kurzbach (2.08.1888 – 28.05.1976) (niemiecki generał, dowodził Korpusem Armii LI podczas bitwy pod Stalingradem). 17. 08. 1949 r. Lenski został przeniesiony do radzieckiej strefy okupacyjnej Niemiec.
Po powstaniu Niemieckiej Republiki Demokratycznej, w październiku 1949 r., Lenski został formalnie uznany za „ofiarę faszyzmu”, a w maju 1950 r. został członkiem rady Narodowo-Demokratycznej Partii Niemiec Wschodnich (NDPD). W lipcu 1952 r. Lenski pracował w administracji miejskiej Berlina. Od 01.08.1952 r. dołączył do sztabu wschodnioniemieckiej paramilitarnej Kasernierte Volkspolizei (Koszarowej Policji Ludowej) i był odpowiedzialny za konfigurację wojsk pancernych. 28.04.1953 r. został awansowany do stopnia dowódcy wojsk pancernych (Chef der Panzertruppen) w „Departamencie Obrony Narodowej” w Strasbergu i został    generałem dywizji Narodowej Armii Ludowej. Lenski przeszedł na emeryturę 31.07.1958r.
W 1952 r. Lenski został posłem do parlamentu NRD z ramienia NDPD. Po przejściu na emeryturę wstąpił do kilku stowarzyszeń jeździeckich i był członkiem Wschodnioniemieckiego Komitetu Olimpijskiego oraz zarządu Towarzystwa Przyjaźni Niemiecko-Radzieckiej i Wschodnioniemieckiego Związku Gimnastyczno-Sportowego.
Na podstawie życiorysu można wywnioskować kiedy powstała gazetka propagandowa z ww. oficerami. Ponieważ von Lenski brał udział w bitwie stalingradzkiej (08.1942 – 02.1943) propagandowa gazetka powstała w tymże okresie. Arno Lenski był awansowany do stopnia generała majora 01.06.1942 r., wiadomo też, że do stopnia generała porucznika awansował w styczniu 1943 r. Gazetka prawdopodobnie więc pochodzi z okresu 06.1942 – 31.12.1942. Za propagandę i prasę odpowiadał referat B-4 gestapo (Geheimes Staatspolizeiamt) pod kierownictwem strurmbannführera (majora) Alberta Harti.
Walter Lehweß-Litzmann (05.06.1907 – 16.09.1986) urodził się jako syn rządowego mistrza budowniczego i architekta Waltera Lehweßa (wnuka wydawcy i polityka Franza Dunckera ) i Amélie z domu Litzmann (córka generała piechoty Karla Litzmanna).
W 192r. Walter Lehweß-Litzmann wstępuje do kawalerii Reichswehry jako kandydat na oficera. W 1929 r. został porucznikiem 4 (pruskiego) pułku kawalerii w Poczdamie, a w 1933 r. odbył prywatne szkolenie pilota. W tym samym roku rozbił się w Berlinie-Staaken, został ciężko ranny i na początku 1934 r. został przeniesiony do Luftwaffe, do grupy rozpoznania dalekiego zasięgu w Prenzlau. Po oficjalnym utworzeniu Luftwaffe w 1935 r. został tu kapitanem i dowódcą eskadry. Następnie pracował w sztabach w południowych Niemczech przy rozwoju Air Circle i 3 Air Fleet, a w 1939 r., po ukończeniu Akademii Sztabu Generalnego, w stopniu majora, jako pierwszy oficer Sztabu Generalnego bierze udział w tworzeniu 6 Dywizji Lotniczej we Frankfurcie nad Menem. W Boże Narodzenie 1939r., w Dreźnie, żeni się ze studentką medycyny Ingeborg Meyer, wnuczką profesora Lothara Meyera. W 1940 r. zostaje zatrudniony w sztabie X. Fliegerkorps (od maja 1940 r. 5 Floty Powietrznej). W 1941r. objął dowództwo III. Gruppe w 1 Kampfgeschwader „Hindenburg”. Pod koniec 1941 r. otrzymał polecenie zorganizowania i poprowadzenia sztabu Luftwaffe w Finlandii. Pełniąc tę funkcję, latem 1942 r., jako Fliegerführer Nord-Ost, przewodził wyprawom przeciwko konwojom na Morzu Północnym i na północnym Oceanie Arktycznym, na froncie kolskim (operacja Silberfuchs ) i przeciwko niezamarzającemu portowi w Murmańsku. M.in. za to został odznaczony Złotym Krzyżem Niemieckim. Na początku 1943 r. objął dowództwo 3 Kampfgeschwader na froncie wschodnim i dostał się do niewoli radzieckiej w spektakularnym ataku partyzanckim prowadzonym przez Annę Morosową (25.03.1921 – 31.12.1944). Zgłoszony jako „poległy” przez stronę niemiecką, został retrospektywnie awansowany do stopnia pułkownika. Dnia    29.10. 1943 r. odznaczony zostaje Krzyżem Kawalerskim. W kwietniu 1944 r. wstępuje do Komitetu Narodowego Wolnych Niemiec jako najwyższy rangą oficer Luftwaffe i działa    w jego mediach przeciwko Hitlerowi i przedłużaniu wojny. W grudniu 1945r. został wysłany do Niemiec, aby założyć „ Berliner Zeitung” i pracować w jego redakcji. W 1952 r., w swoim poprzednim stopniu pułkownika, został szefem szkolenia lotniczego Ludowej Policji Koszarowej, a następnie, od 1959 r., dowódcą Szkoły Lotniczej Kamenz, która później stała się LSK/LV (Luftstreitkräfte/Luftverteidigung - Sztab Sił Powietrznych - a jednocześnie Dowództwo Sił Powietrznych Narodowej Armii Ludowe NRD). W latach 1959 – 1970 był dyrektorem operacji lotniczych w Deutsche Lufthansa (NRD) (od 1963r. Interflug ).
Walter Lehweß-Litzmann otrzymał 16.09.1942 r. Wojenny Krzyż Niemiecki (Kriegsverdienstkreuz) (zdj. 5). W tym samym dniu, odznaczony złotym Krzyżem Niemieckim został również gen. mjr Arno Ernst Max von Lenski.
O por. Hansie    Pointkamerze niewiele jest mi wiadomo, za wyjątkiem, że dnia 16.09.1942r. otrzymał również Wojenny Krzyż Niemiecki.
Tak więc, z dużym prawdopodobieństwem, można stwierdzić, że gazetka dotyczyła uroczystości nadania odznaczeń 16.09.1942 r. Gazetka została wykonana przez referat B-4 grupy IVB gestapo. Dlaczego gazetka nie dotarła do żołnierzy 35 Dywizji Piechoty? Na to pytanie nie znam odpowiedzi! Właściciel pojemnika z gazetkami zginął pod Piskornią Dużą 14.01.1945 r,. po ataku 108 Dywizji Strzeleckiej 65 Armii radzieckiej na 35 niemiecką Dywizję Piechoty.

autor. Leszek Malinowski

Artykuł ukazał się w 9 numerze Pułtuskiej Gazety Powiatowej  PGP-09-2023