Problemy życia kulturalnego wsi podpułtuskiej na przykładzie Borsuk

Omawiając zainteresowania i aktywność kulturalną mieszkańców Borsuk skoncentruję się na przedstawieniu pewnych wybranych zagadnień, a mianowicie na: 1) różnicach w typie aktywności poszczególnych generacji, 2) relacji między aktywnością w sferze kultury a aktywnością w innych dziedzinach, 3) czynnikach determinujących życie kulturalne Borsuk oraz mechanizmie działań mieszkańców wsi w tym zakresie.

Położenie wsi

Borsuki to jedna z wsi leżących w bezpośrednim otoczeniu Pułtuska, oddalona od niego zaledwie o 8 km. Jednakże usytuowanie z dala od drogi głównej (4 km), w enklawie między Narwią i lasem, powoduje, iż wieś ta bardziej żyje własnym życiem niż inne miejscowości znajdujące się tak blisko miasta. To położenie, jak się okazało w trakcie badań, zaważyło na sposobie i kierunku inicjatyw rozwijanych przez miejscową ludność. Borsuki są niewielką wsią rolniczą składającą się z 41 gospodarstw, zamieszkałą przez 196 osób; jedynie 16 osób ma stałe pozarolnicze źródła dochodu — pracując w lesie (5) lub dojeżdżając do pracy do Pułtuska (10) i Warszawy (1).

Czas wolny

W warunkach wiejskich czas wolny pojawia się nieregularnie i w różnych rozmiarach, jest wyznaczany przebiegiem oraz intensywnością prac przypadających na określoną porę cyklu wegetacyjnego czy zajęciami związanymi z hodowlą. Dlatego obserwuje się duże wahania sezonowe w rozkładzie i strukturze zajęć wolnoczasowych. Rzecz charakterystyczna, prawie wszyscy rozmówcy stwierdzili, że obecnie, w porównaniu z poprzednimi okresami (np. przed II wojną), mają mniej wolnego czasu. Przyczyny tego są następujące: 1) pojawienie się nowych potrzeb (motocykle, telewizory itp.) skłaniających do zwiększenia ilości pracy dla uzyskania dodatkowych sum pieniędzy, 2) dokonujący się postęp w mechanizacji i chemizacji rolnictwa, 3) wprowadzenie nowych upraw, wprawdzie bardzo dochodowych, ale równocześnie pracochłonnych.

Jakie były zainteresowania kulturalne mieszkańców wsi, kto organizował tam życie kulturalne? Artykuł Renaty Siemieńskiej z Roczników Mazowieckich 6-17-21, z 1976 r., ukazał się w 6 numerze Pułtuskiej Gazety Powiatowej. Zachęcamy do lektury!