Kancelaria z Pułtuska zwyciężyła przed TSUE

Z Kancelarią Wyrzykowscy: doradcą podatkowym Januszem Wyrzykowskim, adwokatem Justyną Jabłonką, doradcą podatkowym Adamem Wyrzykowskim oraz Starszym Specjalistą w Dziale Doradztwa Podatkowego Pawłem Czaplickim rozmawiał Grzegorz Gerek.

Państwa Kancelaria reprezentowała przed Trybunałem Sprawiedliwości UE Miasto Ciechanów w procesie przeciwko polskiemu fiskusowi. Chodzi o VAT od instalacji OZE. Proszę przybliżyć naszym Czytelnikom o co toczył się spór, od kiedy, jakich argumentów używała Gmina Ciechanów, a jakich fiskus? Jak spór się zakończył?
Doradca podatkowy i Partner Zarządzający Kancelarii Wyrzykowscy - Janusz Wyrzykowski, reprezentował Miasto Ciechanów i pozostałe 3 Gminy partnerskie, które wspólnie realizowały projekt w zakresie OZE - montaż odnawialnych źródeł energii na nieruchomościach, będących własnością mieszkańców. Miasto wraz z pozostałymi Gminami, dostało dofinansowanie na ten projekt, jednakże cześć zapłaty była po stronie mieszkańca – 25% jego wkładu w projekt. Miasto wraz z Gminami zwróciło się do naszej Kancelarii o przeanalizowanie sytuacji pod względem opodatkowania podatkiem VAT całości rozliczenia, tj. dofinansowania i wkładu mieszkańca. Po wnikliwej analizie doszliśmy do wniosku, iż Gmina nie powinna być uznana za podatnika przy tego rodzaju działalności, zatem ani dofinansowanie, ani wkład mieszkańca, naszym zdaniem, nie powinien być opodatkowany VAT. Jednakże, biorąc pod uwagę obecną wówczas linię interpretacyjną, która wskazywała na to, iż Gmina powinna być uznana za podatnika VAT w przypadku uzyskanego dofinasowania na podobnego rodzaju projekty, zarekomendowaliśmy Miastu i Gminom wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. I tenże wniosek był początkiem wszystkiego. Uzyskana interpretacja, w przypadku uznania oczywiście naszego stanowiska za prawidłowe, miała stanowić swoiste zabezpieczenie dla Miasta i Gmin w przypadku odmiennego podejścia urzędu skarbowego w zakresie rozliczenia podatku VAT w tym projekcie. W tamtym momencie organ interpretacyjny stał na stanowisku, że samorządy działają w sposób zbliżony do przedsiębiorców w zakresie OZE i dlatego są zobowiązane do rozliczania podatku VAT. Kwestia ta była na tyle istotna, że dla naszego Klienta uznanie Miasta czy Gminy za podatnika powodowałoby to, iż kwota dofinansowania byłaby niższa, jak również mieszkańcy byliby dodatkowo obciążeni podatkiem VAT, stąd Miasto i Gminy podjęły decyzję o zaskarżeniu wydanych interpretacji indywidualnych. Batalia była dość długa, bo Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił złożone przez nas skargi, dopiero NSA, na skutek złożonych skarg kasacyjnych, powziął wątpliwości co do skarżonych kwestii i zadał pytanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu, tzw. pytanie prejudycjalne. I tutaj – voilà! Mamy wyrok TSUE, w którym w całości potwierdzono nasze stanowisko wyrażone w złożonym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Nasze uzasadnienie wskazane w tymże wniosku było poparte wieloletnim doświadczeniem pracy w samorządach.
Co ten wyrok oznacza dla samorządów w Polsce, a co dla zwykłych mieszkańców?
Dzięki temu samorządy zyskały pewność, co do tego, że nie są podatnikami VAT przy projektach OZE! Zatem, wyrok ten znacznie uprości rozliczenie projektu i zakończy spory pomiędzy samorządami a organami podatkowymi o VAT od dofinansowania i od wpłat mieszkańców. Więcej czasu dla Gmin, mniej papirologii, a przy tym, co najważniejsze, niejednokrotnie duże korzyści finansowe! Pod względem ekonomicznym wyrok TSUE przyniesie oszczędności dla samorządów i mieszkańców przy kolejnych projektach. Samorządy uzyskają więcej środków z Unii Europejskiej. Będzie można skalkulować wkład własny korzystniej dla mieszkańca z uwagi na brak opodatkowania dotacji i samego wkładu. Samorządy nie będą miały prawa do odliczenia podatku VAT, ale zostanie to zrekompensowane korzyściami, niejednokrotnie z nawiązką. Przykładowo: przed wyrokiem TSUE, przy dofinansowaniu 80% i koszcie instalacji 10 800 zł brutto, aby całość była sfinansowana wkładem własnym i dofinansowaniem ze środków unijnych wkład własny mieszkańca wyniesie 2  800 zł. Po wyroku TSUE wkład własny dla mieszkańca będzie niższy o 640 zł, tj. będzie on skalkulowany na poziomie 2 160 zł. W przypadku niektórych samorządów może to być jeszcze większa korzyść, jeżeli przed wyrokiem TSUE uznały, że świadczą mieszkańcom usługi opodatkowane stawką VAT 23% i odprowadziły VAT 23% od wkładów mieszkańców i dofinansowania, podczas gdy odliczyły jedynie 8%. Taka interpretacja organu podatkowego również się pojawiła w 2018 roku.
Gmina Ciechanów miała inną interpretację przepisów niż fiskus. Czy sprawa toczyła się przed polskimi sądami i dlaczego musiała dojść aż do TSUE?
Sprawa toczyła się przed polskimi sądami. W pierwszej instancji – Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, oddalił nasze skargi, tym samym przychylił się do stanowiska organu interpretacyjnego. Zaskarżyliśmy ten wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który na skutek powziętych wątpliwości skierował pytania do TSUE. Zapewne związane to było z tym, iż sprawa, o która toczył się spór była istotna dla wielu samorządów, wobec czego NSA chciał rozwiać wszelkie wątpliwości i wydać rozstrzygnięcie, które ujednolici stanowisko w wydawanych interpretacjach i orzecznictwie. Podkreślić tutaj należy, iż wykładnia zaprezentowana przez Trybunał będzie brana pod uwagę przy kolejnych rozstrzygnięciach również dla innych samorządów. Gdyby nie skierowano sprawy do Trybunału niepewność samorządów mogłaby trwać kolejne lata.
Obecne polskie władze mają bardzo często zastrzeżenia co do wyroków, szeroko rozumianego, europejskiego wymiaru sprawiedliwości. Czy w tej sprawie zachodzi obawa, że wyrok będzie kwestionowany?
Wobec swobody świadczenia usług na terenie Unii Europejskiej konieczne jest uregulowanie postawowych zasad opodatkowania podatkiem VAT obowiązujących wszystkie państwa członkowskie (różne są stawki VAT, ale podstawowe zasady są takie same). Celem jest chociażby to, by od jednej usługi dwa państwa członkowskie nie żądały zapłaty podatku VAT. Podatek VAT jest podatkiem zharmonizowanym w Unii Europejskiej, dlatego sprawa trafiła do TSUE. Naszym zdaniem nie należy obawiać się kwestionowania wyroku. To już kolejna sprawa dotycząca podatku VAT w samorządach rozstrzygana przez TSUE. Tutaj mamy chociażby na myśli wyrok TSUE odnośnie centralizacji w samorządach, który miał fundamentalne znaczenie dla sposobu rozliczania VAT przez jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego. W tamtym przypadku wyrok TSUE odwrócił całkowicie ówczesną linię interpretacyjną organów odnośnie VAT, a w konsekwencji model rozliczeń VAT JST oraz ich jednostek organizacyjnych. O tamtym wyroku, którego postępowanie zapoczątkowała Gmina Wrocław również złożonym wnioskiem o wydanie interpretacji, było bardzo głośno, zatem tym bardziej cieszy nas to, że za kolejnym głośnym wyrokiem TSUE stoi nasz Klient i nasza Kancelaria, jako jego pełnomocnik.
Czy są jakieś szacunki dotyczące wysokości korzyści finansowych dla samorządów?
Po wyroku TSUE, przy kolejnych projektach samorządy będą mogły uzyskać więcej środków z Unii Europejskiej, nie będą musiały odprowadzać podatku od tych środków do fiskusa, ani od wkładów własnych mieszkańców. Tym samym, mieszkaniec zapłaci mniej, jego wkład będzie niższy. To podstawowe korzyści, które z nawiązką rekompensują brak prawa do odliczenia podatku VAT. Można oszacować, że przy projekcie o wartości 5 mln zł netto i dofinasowaniu 80%, samorządy zyskają nawet 320 000 zł.
To duża radość dowiedzieć się, że kancelaria z Pułtuska odnosi takie sukcesy. Proszę przybliżyć Czytelnikom Państwa kancelarię – od kiedy działacie, jakie tematy prawne są Wam najbliższe, jakie inne sukcesy macie na swoim koncie?
Każdy taki sukces napawa optymizmem, szczególnie, że do naszej pracy podchodzimy z należytym szacunkiem, co oznacza – zawsze patrz na argumenty przeciwnika, patrz 5 kroków do przodu. A od kiedy działamy… cóż w maju będziemy obchodzić 25-te urodziny. Dokładnie 25 lat temu zaczęliśmy działać w branży księgowej i podatkowej, zapoczątkowanej przez doradcę podatkowego Janusza Wyrzykowskiego, a następnie dodaliśmy do tego usługi prawne, za które odpowiada adw. Justyna Jabłonka. Poza tym w dziale księgowości stworzyliśmy również aplikację: efektywnebiurorachunkowe.pl, która pozwala efektywnie prowadzić procesy księgowe naszych klientów. W tak skorelowanej organizacji staramy się świadczyć kompleksową obsługę biznesową dla przedsiębiorców i samorządów. Jak wskazuje, dor. pod. Adam Wyrzykowski: nic nie dzieje się przypadkiem. Dojście w postępowaniu na sam szczyt, bo tak odbieramy rozstrzygnięcie w tej sprawie przed TSUE, jest efektem wieloletniej ciężkiej pracy na rzecz samorządów. Ważny jest również silny merytorycznie, zgrany zespół i w tym przypadku chapeau bas kierujemy również dla Pawła Czaplickiego, Starszego Specjalisty ds. Podatkowych w Dziale Doradztwa Podatkowego Kancelarii Wyrzykowscy, który również brał udział w obsłudze niniejszego postępowania po stronie Kancelarii. Samorządom skutecznie doradzamy już od wielu lat i mamy na swoim koncie również duże sukcesy na krajowym podwórku, np. jeśli chodzi o aspekt centralizacji rozliczeń w podatku od towarów i usług, która miała miejsce w 2017 r., byliśmy w czołówce kancelarii wdrażających samorządy w scentralizowany model rozliczeń VAT. Tworzyliśmy wówczas procedury centralizacji zarówno od strony prawnej, podatkowej, ale też, co warto podkreślić, informatycznej. W tamtym okresie byliśmy pionierem w zakresie realizacji aplikacji internetowej, która scalała pliki JPK_VAT ze wszystkich podległych gminie jednostek. Usługi te oferujemy z sukcesem do dzisiaj, a w przyszłości mamy zamiar wprowadzić kolejną aplikację do zarządzania procesami podatkowymi w gminach. Sprawy samorządów to z pewnością konik naszego modelu biznesowego od strony podatkowej, ochrony danych osobowych czy innych kwestii prawnych.