Bierzesz saszetki na przeziębienie? Ten błąd popełnia większość

Gorący napój na grypę w jednej ręce, tabletka w drugiej – co może pójść nie tak? Tekst w ramach akcji Bezpieczne Leki. Więcej informacji na dole wpisu.

Budzisz się z łamiącym bólem głowy, nosem tak zatkany, że oddychanie to prawdziwe wyzwanie, a gorączka sprawia, że każdy mięsień protestuje. Sięgasz po saszetkę THERAFLU EXTRAGRIP (jeśli chcesz wiedzieć więcej, kliknij na nazwę leku), rozpuszczasz w gorącej wodzie i czujesz chwilową ulgę. Ale po godzinie ból wraca, więc bierzesz jeszcze tabletkę przeciwbólową z domowej apteczki. Brzmi znajomo? To jeden z najczęstszych błędów popełnianych podczas sezonowych infekcji – i może skończyć się poważnymi konsekwencjami dla Twojego zdrowia.

Popularność gorących napojów na przeziębienie sprawia, że często traktujemy je jak zwykłą herbatę z cytryną. Tymczasem FERVEX (lek na przeziębienie), GRIPEX HOT MAX (lek na przeziębienie i grypę) czy inne saszetki to pełnoprawne leki zawierające silne substancje czynne. Łączenie ich z dodatkowymi tabletkami przeciwbólowymi bez świadomości, co tak naprawdę przyjmujemy, to prosta droga do przedawkowania paracetamolu – a to jeden z najczęstszych powodów hospitalizacji z powodu zatrucia lekami w Polsce.

Pewnie się zastanawiasz, co właściwie jest w tej saszetce, którą rozpuszczasz w kubku. Większość popularnych preparatów na przeziębienie to tak naprawdę koktajl kilku substancji czynnych. Weźmy na przykład GRIPEX HOT MAX – jedna saszetka zawiera aż 1000 mg paracetamolu, czyli tyle samo co dwie standardowe tabletki przeciwbólowe. Do tego dochodzi fenylefryna obkurczająca naczynia w nosie oraz witamina C. THERAFLU EXTRAGRIP działa podobnie, ale dodatkowo zawiera feniraminy maleinian – substancję przeciwhistaminową, która łagodzi kichanie i wyciek z nosa, ale może też wywoływać senność.

Problem w tym, że większość osób nie czyta składu tych preparatów. Wypijają gorący napój, a gdy po dwóch godzinach gorączka nie odpuszcza, sięgają po kolejną tabletkę paracetamolu lub ibuprofenu. W ten sposób nieświadomie przekraczają bezpieczną dawkę dobową, która dla paracetamolu wynosi 4 gramy. Przy czterech saszetkach GRIPEX HOT MAX dziennie (co jest maksymalną zalecaną dawką) przyjmujesz już 4 gramy paracetamolu – dodatkowa tabletka to czyste ryzyko.

Wyobraź sobie typowy scenariusz: rano saszetka gorącego napoju na grypę, w południe tabletka przeciwbólowa na ból głowy, po południu kolejna saszetka, wieczorem znów tabletka na dobranoc. Brzmi jak rozsądne dawkowanie? Niestety nie. Wątroba, która odpowiada za metabolizowanie paracetamolu, ma ograniczone możliwości. Gdy przekraczasz bezpieczną dawkę, zaczyna produkować toksyczny metabolit, który uszkadza jej komórki. Co gorsze, objawy zatrucia – nudności, ból brzucha, żółtaczka – mogą pojawić się dopiero po kilku dniach, gdy uszkodzenie jest już zaawansowane.

Szczególnie narażone są osoby pijące alkohol (nawet okazjonalnie w czasie choroby), niedożywione lub z problemami wątrobowymi. U nich próg toksyczności jest znacznie niższy. Dlatego tak ważne jest, żeby przed sięgnięciem po kolejny lek sprawdzić etykietę i policzyć, ile paracetamolu już tego dnia przyjąłeś.

Paracetamol to nie jedyny problem. Saszetki na przeziębienie zawierają też substancje obkurczające naczynia krwionośne – przede wszystkim fenylefrynę. To ona daje ulgę zatkanemu nosowi, ale jednocześnie może podnosić ciśnienie krwi i przyspieszać akcję serca. Jeśli przyjmujesz leki na nadciśnienie lub masz problemy z sercem, połączenie kilku preparatów zawierających fenylefrynę może być naprawdę niebezpieczne.

Okazuje się, że wiele osób łączy saszetki z kroplami do nosa lub tabletkami "odkrztuszającymi", które również zawierają substancje sympatykomimetyczne. Efekt? Sumowanie się działania, które może prowadzić do kołatania serca, wzrostu ciśnienia, a w skrajnych przypadkach – zaburzeń rytmu serca. Warto wiedzieć, że THERAFLU EXTRAGRIP zawiera dodatkowo feniraminy maleinian, który może wywoływać senność i spowalniać reakcje. Łączenie go z alkoholem lub lekami uspokajającymi to przepis na niebezpieczne osłabienie czujności.

Są pewne połączenia, które stanowią kategoryczne przeciwwskazanie. Jeśli przyjmujesz inhibitory MAO (leki stosowane w depresji), musisz poczekać minimum dwa tygodnie po ich odstawieniu, zanim sięgniesz po FERVEX czy inne podobne preparaty. Połączenie z fenylefryną może wywołać gwałtowny wzrost ciśnienia krwi, zagrażający życiu. Podobna sytuacja dotyczy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych i niektórych beta-blokerów.

Osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, takie jak warfaryna, też powinny być ostrożne. Regularne stosowanie paracetamolu może nasilać działanie tych leków i zwiększać ryzyko krwawień. Nie oznacza to, że musisz cierpieć w czasie przeziębienia, ale zdecydowanie warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, zanim połączysz kilka preparatów.

Spokojnie, to nie znaczy, że musisz rezygnować z ulgi w czasie choroby. Kluczem jest świadome podejście do leczenia. Jeśli sięgasz po saszetki typu GRIPEX HOT MAX czy THERAFLU EXTRAGRIP, potraktuj je jako główny lek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy na dany dzień. Nie dokładaj dodatkowych tabletek z paracetamolem – zamiast tego, jeśli potrzebujesz wzmocnienia działania, możesz rozważyć ibuprofen, który działa innym mechanizmem. Ale uwaga – nigdy nie łącz go z aspiryną i pamiętaj o przeciwwskazaniach żołądkowych.

Jeśli wolisz mieć pełną kontrolę nad dawkowaniem, możesz też zrezygnować z preparatów złożonych i leczyć się "punktowo" – osobno paracetamol na gorączkę, osobno spray do nosa, osobno lek przeciwhistaminowy na katar. To wymaga więcej uwagi, ale daje pewność, że nie przekraczasz bezpiecznych dawek żadnej substancji. FERVEX i podobne saszetki sprawdzają się świetnie, gdy chcesz szybko i wygodnie złagodzić kilka objawów naraz, ale wymagają respektowania zasady: jedna saszetka to już dawka przeciwbólowa.

Gorączka utrzymująca się ponad trzy dni, objawy przeziębienia trwające dłużej niż tydzień, silny ból głowy nieustępujący po lekach, duszność, ból w klatce piersiowej – to wszystko sygnały, że czas przestać leczyć się samemu. Warto też zachować czujność, jeśli po przyjęciu leku zauważysz wysypkę, obrzęk twarzy lub trudności z oddychaniem – to mogą być objawy reakcji alergicznej, która wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.

Fakty są takie, że większość przeziębień mija sama w ciągu 7-10 dni, a leki jedynie łagodzą objawy. Nie przyspieszą wyzdrowienia, ale mogą znacząco poprawić komfort w tym czasie. Problem pojawia się, gdy w pogoni za ulgą zaczynamy łączyć wszystko ze wszystkim. Lepiej wybrać jeden sprawdzony preparat i trzymać się zalecanego dawkowania, niż eksperymentować z kombinacjami, które mogą zaszkodzić.

Teraz wiesz, że saszetki na przeziębienie to pełnoprawne leki, a nie zwykła herbata z dodatkami. Pamiętaj, żeby przed każdym dodatkowym preparatem sprawdzić skład i policzyć, ile paracetamolu przyjąłeś danego dnia. Nie łącz kilku produktów zawierających fenylefrynę lub inne substancje obkurczające naczynia, szczególnie jeśli masz problemy z ciśnieniem lub sercem. Jeśli masz wątpliwości co do bezpieczeństwa połączenia leków, zapytaj farmaceutę – to zajmuje minutę, a może uchronić przed poważnymi konsekwencjami. Twoja wątroba i serce będą Ci wdzięczne za tę ostrożność.

Ten artykuł powstał w ramach akcji Bezpieczne Leki, która ma na celu poszerzać wiedzę Pacjentów w temacie bezpieczeństwa stosowania leków. Organizatorem akcji jest portal Leki.pl. Więcej informacji na www.BezpieczneLeki.pl.

• THERAFLU EXTRAGRIP – Charakterystyka Produktu Leczniczego

• FERVEX – Charakterystyka Produktu Leczniczego

• GRIPEX HOT MAX – Charakterystyka Produktu Leczniczego

– Artykuł sponsorowany