Kontrowersyjne Sportowe talenty, czyli obowiązkowe testy sprawnościowe dla uczniów

Obowiązkowy udział dzieci i młodzieży w testach sprawnościowych na lekcjach wuefu – to nowość w rozpoczynającym się właśnie roku szkolnym. Nauczyciele wychowania fizycznego będą musieli przeprowadzać takie zajęcia raz w roku, w każdej klasie szkoły podstawowej (IV-VIII) i szkoły ponadpodstawowej. Program budzi obawy w zakresie ochrony danych. Dane osobowe wszystkich dzieci mają być gromadzone w centralnej bazie, bez zgody rodziców.

Powyższe zmiany wprowadza Program Sportowe Talenty, który rusza z początkiem roku szkolonego 2023/24, realizowany przez Ministerstwo Sportu i Turystyki, Instytut Sportu – Państwowy Instytut Badawczy we współpracy z Ministerstwem Edukacji i Nauki.

Program, zgodnie z informacją ministerstwa, ma służyć uzyskaniu kompleksowej diagnozy kondycji fizycznej polskich dzieci i młodzieży, a także odkrywaniu wśród uczniów sportowych talentów, zachęcaniu do podejmowania różnorodnej aktywności fizycznej oraz promocji sportu wśród dzieci i młodzieży.

Testy, które będą przeprowadzane wśród uczniów to:
- skok w dal z miejsca - mierzący skoczność i siłę,
- beep test, czyli 20-metrowy bieg wahadłowy służący pomiarowi zdolności wytrzymałościowych,
- wahadłowy bieg po kopercie 10 x 5 m, badający zdolności szybkościowo-siłowo-koordynacyjne ucznia,
- popularna „deska”, znana również jako plank, wskazująca na zdolności siłowo-wytrzymałościowe.

Wyniki przeprowadzanych testów sprawnościowych nie będą wpływały na ocenę ucznia z przedmiotu wychowanie fizyczne.

Program Sportowe Talenty ma - zdaniem Biura Komunikacji - bardzo ważny wymiar prozdrowotny i diagnostyczny. – „Dzięki wynikom sprawnościowym uzyskanym podczas testów dzieci i młodzieży, możliwa będzie identyfikacja problemu i reakcji na niepokojące zjawiska. Celem Programu jest również zaszczepianie pasji do sportu wśród uczniów oraz uświadamianie, że aktywność fizyczna jest ważnym elementem dbałości o zdrowie.

Zainteresowani nauczyciele będą mogli skorzystać z 67 dodatkowych testów wydolnościowych, sprawnościowych, lekkoatletycznych i pływackich dostępnych na platformie sportowetalenty.gov.pl. Jak wynika ze statystyk pilotażu, nauczyciele chętnie testowali m.in. szybkość uczniów podczas biegów na 30 i 60 metrów, przewrót w przód, czy rzut piłeczką palantową.  

Docelowo zanonimizowane wyniki testów będą udostępniane związkom i klubom sportowym, które – za pośrednictwem szkoły – będą mogły kontaktować się z rodzicami, aby zaproponować im dalszy sportowy rozwój ich dziecka. Takie rozwiązanie ma wyrównać szanse uczniów z mniejszych ośrodków, którym ciężej jest pojechać na testy lub nabory do klubów sportowych.

Biuro komunikacji uspokaja, że dane uczniów objętych programem Sportowe Talenty są w pełni bezpieczne. Klubom i związkom sportowym nie będą udostępniane żadne informacje pozwalające na identyfikację ucznia. Otrzymają one jedynie dostęp do wyników sportowych, wieku, płci, wagi, wzrostu oraz informację o gminie, na terenie której uczeń uzyskał wynik z testów sprawnościowych. Zainteresowany danym wynikiem klub będzie mógł zostawić swoje dane kontaktowe w systemie „Sportowe Talenty”, a wówczas zgłoszenie zostanie przekazane do szkoły danego ucznia, która poinformuje o zainteresowaniu rodziców lub opiekunów. To rodzic, opiekun lub pełnoletni uczeń będą decydować czy skorzystają z oferty klubu czy polskiego związku sportowego.

Mierzenie i ważenie nie odbędzie się w obecności innych dzieci. Raz w ciągu roku uczniowie, bądź rodzice niepełnoletnich uczniów, sami przekażą szkole dane o wadze i wzroście ucznia. Dostarczą je w formie elektronicznej (chyba, że szkoła określi inny sposób ich przekazania).

Ułatwieniem dla nauczycieli ma być połączenie platformy programu z Systemem Informacji Oświatowej, dzięki któremu listy uczniów będą pobierane automatycznie. Zakres działań obejmuje przede wszystkim stworzenie procedur i instrukcji dla dyrektorów szkół, administratorów szkół, nauczycieli wprowadzających dane, administratorów związkowych oraz klubów i indywidualnych użytkowników.

Po raz pierwszy szkoły podstawowe, szkoły ponadpodstawowe oraz szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego, będą musiały złożyć wnioski o dostęp do ewidencji Sportowe Talenty nie później niż na miesiąc przed terminem prowadzenia testów sprawnościowych, czyli do końca stycznia 2024 r.

Zanim obowiązkowy udział w programie stanie się faktem, przypomnijmy, że sportowe osiągnięcia uczniów pułtuskich szkół od dawna (od roku szkolnego 2008/2009 - uchwała z 5 grudnia 2008 r.) są zauważane przez nauczycieli WF-u i nagradzane stypendiami.

Wydział Edukacji, Zdrowia, Kultury i Sportu Starostwa Powiatowego w Pułtusku poinformował, że Stypendia Starosty Pułtuskiego za osiągnięcia sportowe w latach 2015-2022 otrzymało 111 uczniów, a w 2023r. za I semestr roku szkolnego 2022/2023 - 24 uczniów. Stypendia sportowe otrzymują uczniowie szkół i placówek oświatowych dla których Powiat Pułtuski jest organem prowadzącym.

Popieramy zachęcanie dzieci i młodzieży do ruchu i zdrowego stylu życia. Czy obowiązkowe testy zachęcą do pozytywnych prozdrowotnych postaw? Odpowiedź zostawiamy Wam.

Anna Jadaś