Aleksander Napiórkowski, uczeń pułtuskiego gimnazjum, pepeesowiec, bohater 1920 roku

Za udział w strajku szkolnym w Pułtusku w 1905 roku został wydalony ze szkoły. Krótkie życie poświęcił walce o wolną Polskę. W 1919 roku wybrany do Sejmu z listy Polskiej Partii Socjalistycznej, jako jeden z nielicznych parlamentarzystów na ochotnika zaciągnął się do wojska. W szaleńczej szarży pod Ciechanowem dosięgły go bolszewickie kule.

Aleksander Napiórkowski urodził się 25 listopada 1890 roku w Chrzczonach w powiecie makowskim. W latach 1902 – 1905 uczęszczał do pułtuskiego gimnazjum. To w Pułtusku ukształtowała się jego postawa patriotyczna, a były to czasy kiedy o wolną Polskę chcieli walczyć tylko ludzie skupieni wokół Polskiej Partii Socjalistycznej i PPS. Był aktywnym uczestnikiem strajku szkolnego w pułtuskiej szkole. Został za to z niej wydalony. Kontynuował naukę w Łomży, gdzie aktywnie włączył się w działalność socjalistyczną. Dwukrotnie zadenuncjowany był aresztowany przez władze carskie. Za pierwszym razem zwolniony dzięki staraniom ojca. Za drugim razem był wieziony w Będzinie.

W latach 1909 – 1914 studiował w Belgii w Liege. Wtedy też działał w różnego rodzaju niepodległościowych organizacjach socjalistycznych. Kiedy wybuchła I wojna światowa wrócił do Polski i zaciągnął się do Legionów. Do 1917 roku służył w kawalerii, w 1 Pułku Ułanów Legionowych. Po kryzysie legionowym zrzucił mundur i rozpoczął działalność konspiracyjną jako przewodniczący okręgu łódzkiego PPS i współtwórca tamtejszych struktur Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 roku aktywny uczestnik akcji rozbrajania oddziałów niemieckich.

W latach 1918 – 1920 aktywny publicysta i dziennikarz łódzkich gazet o charakterze lewicowym, współtwórca Milicji Ludowej w Łodzi, aktywny działacz rad robotniczych. Publikował artykuły m.in. w „Dzienniku Robotniczym”, „Jedności Robotniczej”, „Łodzianinie”, „Robotniku”.

Wybrany do Sejmu Ustawodawczego z okręgu łódzkiego. Praca w parlamencie trwała zaledwie rok. Kiedy bowiem bolszewickie chordy zaczęły zagrażać Polsce zaciągnął się wiosną 1920 roku do wojska. Najpierw do 1 pułku szwoleżerów ,a później do ochotniczego 108 pułku Ułanów.

Brał udział w zaciętych walkach latem 1920 roku na północnym Mazowszu. 18 sierpnia 1920 podczas szarży szwadronu ułanów, którym dowodził na pozycje bolszewickie pod Ciechanowem został ciężko ranny. Rany okazały się śmiertelne – zmarł tego samego dnia. Pochowany został początkowo w Modlinie.

Kiedy bezpośrednie zagrożenie minęło na wniosek Związku Polskich Posłów Socjalistycznych, Kancelaria Sejmu poszukiwała informacji o losach Napiórkowskiego. Wiadomość o jego śmierci dotarła do Sejmu dopiero 28 października 1920. Marszałek Sejmu Wojciech Trąmpczyński, otwierając posiedzenie w dniu 29 października 1920 poświęcił swe wystąpienie Napiórkowskiemu stwierdzając: zginął jak żył, w sumiennym spełnieniu obowiązku wobec Ojczyzny. Jego piękna karta życiowa nieodłącznie pozostanie związana z historią pierwszego Sejmu Polskiego^.

Pośmiertnie awansowany do stopnia rotmistrza, odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1921), Krzyżem Niepodległości z Mieczami oraz Krzyżem Walecznych. Uhonorowany także Odznaką Pamiątkową „Pierwszej Kadrowej”.

Grzegorz Hubert Gerek