Żeby Pułtusk nie zapomniał… Dzieci z Bramy Kościuszki 39 w 81. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego

„Zaczęło się od dzieci i zaczęło się w bramie… I tak to trwa już 9 lat”… Tak o początkach organizacji w naszym mieście obchodów Powstania Warszawskiego mówi Agata Pastewka z inicjatywy „Dzieci z Bramy Kościuszki 39”. 1 sierpnia 2025 roku „Dzieci z Bramy” wraz z gośćmi i mieszkańcami miasta po raz kolejny oddali hołd Powstańcom. To już 81. rocznica wybuchu tego powstańczego zrywu.

81. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego odbyła się przy najbardziej znanej w Pułtusku bramie… U „Dzieci z Bramy Kościuszki 39”. Kto chociaż jeden raz uczestniczył w odbywających się tutaj uroczystościach powstańczych ten wie, jak niezwykła panuje tu atmosfera oraz jak ogromne jest zaangażowanie w organizację wydarzenia Agaty, Dominika, córki Małgorzaty, syna Jana Pastewków, a także rodziny i przyjaciół.

„Warszawskie dzieci”, „Chłopaki z AK”, „Jutro Warszawa”… i wiele innych piosenek z płyty „Pułtusk Warszawie 44’ towarzyszyły wszystkim tuż po wejściu do bramy. Tutaj jednym z elementów dekoracji był symboliczny biały krzyż. W tle mnóstwo plakatów – dzieł wykonanych przez zaprzyjaźnione z „Dziećmi z Bramy” osoby, szkoły, przedszkola. Na stołach i skrzyniach stare żelazka, maski przeciwgazowe, broń, itp.

Obchody rozpoczęły się już o godzinie 10:00. Na podwórzu można było zobaczyć m.in. wóz bojowy Ochotniczej Straży Pożarnej z Trzcińca,  samochód ratunkowy Wodnego Ochotniczego Pogotowia  Ratunkowego. Były stoiska Komendy Powiatowej Policji i Straży Miejskiej w Pułtusku. Policjanci i Strażnicy uczyli, jak założyć gazową maskę, jak odłowić bezdomnego psa (na przykładzie psa-pluszaka). Tegoroczną niespodzianką była specjalnie zaaranżowana sala lekcyjna przenosząca wszystkich w lata trzydzieste, przedwojenne, ze starymi, autentycznymi ławkami mającymi otwory na kałamarze, metalowym, ręcznym dzwonkiem, maszyną do pisania, stylowymi okularami, książkami.

Dzieci ustawiały się w długich kolejkach do Strzelnicy Małego Powstańca. Bronią, której tam używały były nerfy. Znakomicie bawiły się na powstańczym torze przeszkód – dziele Przedszkola Urwis. Malowały na strechu, wypełniały kredkami i farbami kolorowanki. Nie obyło się bez malowania kamyków i - owszem – zdarzało się narysować na nich żabę, ale nie zabrakło też powstańczych symboli.

A’propos kamyczków, jest pewna ciekawostka dotycząca jednego, przygotowanego w „Bramie” kilka dni przed obchodami - z motywem Powstania Warszawskiego. 24 lipca „pojechał” na Światowe Dni Młodzieży do Rzymu.

1 sierpnia to czas Pułtuskiego  Biegu 1944. W tym roku odbył się po raz drugi. Poprowadził go, na motorze, przedstawiciel  Grupy Rekonstrukcji  Historycznej 13 Pułku Piechoty i jednocześnie członek Pułtuskiego Stowarzyszenia Motocyklowego. 

Najbardziej wzruszającym momentem uroczystości było odśpiewanie hymnu i Godzina „W” mająca w sobie wielką siłę, siłę historycznych wspomnień, jak i jednoczenia się Polaków.

Po niej, w bramie częstowano grochówką prosto z opalanej drewnem kuchni polowej. Pachniało pysznym jedzeniem i ogniskiem. Grochówka jak co roku była dziełem  Żłobka Miejskiego.

Dobre duchy „Dzieci z Bramy”?

Wśród nich m.in. Andrzej Dolecki, Leszek Topólski, Grupa Rekonstrukcji  Historycznej 13 Pułku Piechoty, która swoją postawą, swoimi pięknymi strojami, bronią, rozmaitymi replikami ubogaca całą uroczystość. Od wielu lat „Dzieci z Bramy” wspierane są przez Żłobek Miejski w Pułtusku, Przedszkole Urwis,  wszystkie pułtuskie szkoły i przedszkola. W uroczystość, już po raz drugi, zaangażowało się Pułtuskie Stowarzyszenie Kibiców, a także Pułtuskie Stowarzyszenie Motocyklowe, które przygotowało oprawę godziny „W” i wsparło organizatorów podczas Biegu 1944. Wśród wspierających  są też Miejski Klub Sportowy, Biblioteka Lelewela, Dom Polonii, Robert Lis i Bazylika, w której 27 lipca odbyła się, celebrowana przez ks. Jarosława Arbata, uroczysta msza w intencji Powstańców Warszawskich. „Dzieci z Bramy Kościuszki 39” współpracują z Muzeum Powstania Warszawskiego, które m.in. dostarcza do Pułtuska plakaty i ulotki.

Czy Powstanie Warszawskie było potrzebne i powinno wybuchnąć? „Tak” twierdzi 51,3 proc. badanych, odmienne zdanie ma 21,5 proc., a nie wie – 26,7 proc. To wyniki najnowszego badania IBRIS dla „Rzeczpospolitej”.

tekst, fot. - Anna Jadaś

fot. Kamila Rud-Koluch