RUBRYKA DIETETYKA – dbaj o wątrobę swoją i swojego dziecka

Częstość występowania niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby u dzieci i dorosłych wzrasta, chociaż wiele z nich może pozostać niezdiagnozowanych. Jeśli w niedzielę będziesz spacerować po osiedlach, spotkasz bardzo wiele otyłych osób, od małych do dużych, sam je spotykam. Dzisiejszy świat funduje dzieciom choroby, o których kilkadziesiąt lat temu mogli rozmawiać tylko dorośli. Aktualnie niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) dotyka do 1 na 10 dzieci w Europie.

Szacunkowe dane opierające się głównie na ocenie markerów zastępczych NAFLD (aktywność ALT, AST, stłuszczenie narządu obserwowane w USG) sugerują rozpoznanie NAFLD u 7,6% ogólnej populacji dziecięcej i 34,2% u dzieci otyłych. W Polsce oczywiście takie dane nie występują. Nie występują z wielu powodów, nawet u osób dorosłych rzadko kiedy diagnozuje się NAFLD, a gdzie dopiero u dzieci. Dlatego posługujemy się danymi z za zachodniej granicy.
Częstość występowania NAFLD u dzieci dramatycznie wzrosła z 36/100 000 w 2009 r. do 58,2/100 000 w 2018 r. równolegle z pogłębiającą się epidemią otyłości u dzieci. Jednak przy niskim wskaźniku przestrzegania wytycznych dotyczących badań przesiewowych NAFLD, prawdziwa częstość występowania i częstość występowania NAFLD wśród dzieci są prawdopodobnie niedoceniane. W badaniu z zastosowaniem oceny histologicznej dzieci z przewlekłym zapaleniem wątroby ponad jedna trzecia otyłych dzieci miała NAFLD.
Wyobraź sobie sytuację, w której wątroba 7, 8 czy 10 letniego dziecka zaczyna przypominać wątrobę osoby z chorobą alkoholową. Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) to stan, w którym w wątrobie gromadzi się nadmiar tłuszczu. To nagromadzenie tłuszczu nie jest spowodowane intensywnym spożywaniem alkoholu. Może ona przebiegać pod postacią izolowanego stłuszczenia wątroby (non-alcoholic fatty liver– NAFL), niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia wątroby z lub bez włóknienia wątroby (non-alcoholic steatohepatitis– NASH) do marskości i nowotworu tego narządu (hepatocarcinoma – HCC) włącznie. Zwiększone odkładanie się triglicerydów napędza postępujące zapalenie wątroby poprzez promowanie aktywacji immunologicznej prowadzącej do uszkodzenia wątroby. NAFLD to najprościej nieprawidłowa akumulacja tłuszczu w wątrobie.
To co wiemy to, to że naukowcy nie znają dokładnej przyczyny niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Wiedzą, że bardziej prawdopodobne jest rozwinięcie NAFLD – prostego stłuszczenia wątroby lub NASH – jeśli:
- masz nadwagę lub otyłość
- masz cukrzycę typu 2 lub stan przedcukrzycowy, insulinooporność
- masz nieprawidłowy poziom tłuszczów we krwi, który może obejmować wysoki poziom triglicerydów, wysoki poziom „złego” (LDL) cholesterolu lub niski poziom „dobrego” (HDL) cholesterolu
- masz zespół metaboliczny. Jest to mieszanka stanów związanych z nadwagą lub otyłością i zwiększa prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę typu 2 i choroby serca.

Aby zdiagnozować zespół metaboliczny, muszą wystąpić dowolne trzy z następujących warunków:
- duży obwód w talii
- wysokie ciśnienie krwi
- wysoki poziom cukru we krwi (glukoza)
- wysoki poziom trójglicerydów we krwi
- niski poziom „dobrego” cholesterolu (HDL) we krwi

Naciek tłuszczowy uszkadza wątrobę i powoduje stan zapalny, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH), które prowadzi do bliznowacenia wątroby (zwłóknienia). W końcu cała wątroba staje się uszkodzona i zaczyna robić się bezużyteczna (marskość). Wątroba odgrywa niezastąpioną rolę w dobrym samopoczuciu organizmu. Jeśli wątroba nie jest zdrowa, całe ciało nie jest zdrowe. Nie są dostępne żadne leki na marskość wątroby. Tylko przeszczep wątroby. To znaczy, jeśli możesz znaleźć chętnego i pasującego dawcę.
Ja nie straszę, takie są fakty. Co możesz zrobić, to oczywiście nie dopuszczać do gromadzenia się zbyt dużej ilości tkanki tłuszczowej – to na początek.