Podregion ciechanowski – unikat czy raczej soczewka skupiająca wyzwania stojące przed Mazowszem i Polską?

Demografia, ochrona zdrowia, rynek pracy – wskaźniki podregionu ciechanowskiego w tych tematach odbiegają mniej lub bardziej od przeciętnych dla województwa mazowieckiego i kraju. Ale trendy pozostają podobne: spada liczba mieszkańców, społeczeństwo się starzeje, a w migracjach widać zjawisko suburbanizacji: główny ośrodek podregionu (Ciechanów) przyciąga, ale migrujący preferują gminę z nim sąsiadującą, a nie samo miasto.

Podregion ciechanowski posiada swoją specyfikę: wyraźnie wyższa niż na Mazowszu stopa bezrobocia czy duże znaczenie rolnictwa. Ale jednocześnie w tych danych widać wyraźny związek z tym, co dzieje się w skali województwa mazowieckiego i całego kraju. 

Czym jest podregion ciechanowski?

Podregion to jednostka stworzona na potrzeby statystyki publicznej i Eurostatu: dzięki temu można porównywać dane dla obszarów o podobnej wielkości i populacji w kraju i skali całej Unii Europejskiej. W polskich warunkach podregiony grupują powiaty, a na Mazowszu ich obszar w dużym stopniu pokrywa się z województwami sprzed reformy administracyjnej z 1999 roku.

Podregion ciechanowski obejmuje pięć powiatów (ciechanowski, mławski, płoński, pułtuski oraz żuromiński) i 44 gminy. Ciechanów jako główne miasto skupia 13% ludności podregionu.

Mieszkańców ubywa, społeczeństwo się starzeje

W podregionie ciechanowskim widoczny jest proces depopulacji. Między 1999 a 2024 r. liczba ludności podregionu spadła o 7%. W największym stopniu mieszkańców ubyło w tym czasie w gminie Dzierzgowo (o prawie 26%). Prognozy na kolejne dekady pokazują, że ubytek populacji w podregionie ciechanowskim będzie się pogłębiać: w 2060 r. na tym obszarze ma mieszkać 249,4 tys. osób, czyli o 72,5 tys. mniej niż obecnie. 
Efektem ujemnych wskaźników przyrostu naturalnego i salda migracji (w 2024 r. odpowiednio -5,05 i -1,69) jest coraz starsze społeczeństwo. Odsetek osób w wieku 65+ wyniósł w podregionie ciechanowskim 20,3% i był wyższy niż średnio w województwie mazowieckim (19,6%).

O pracę łatwiej niż kiedyś, ale zarabia się tu mniej niż średnio na Mazowszu

Podregion ciechanowski wyróżnia się wyższą stopą bezrobocia rejestrowanego niż średnio w województwie mazowieckim (odpowiednio (9,4% i 4,0% na koniec 2024 r.). Należy jednak pamiętać, że ten wskaźnik ma tendencję spadkową: w 2005 r. wynosił w podregionie 22,7%, a poniżej progu 10% utrzymuje się trwale od 2022 r.

Mediana wynagrodzeń brutto wg miejsca zamieszkania wyniosła dla podregionu ciechanowskiego 6535,29 zł, a najlepiej zarabiali mieszkańcy gminy wiejskiej Ciechanów (7482,52 zł) i miasta Ciechanów (7384,80 zł). Był to wynik lepszy niż Polska (7269,13 zł), ale gorszy od województwa mazowieckiego (8226,06 zł).

Ciechanów przegrywa z przedmieściami

W podregionie widoczny jest proces suburbanizacji, czyli rozwoju przedmieść miast. Choć Ciechanów traci mieszkańców (w 2024 r. było ich o prawie 11% mniej niż w 1999 r.), to otaczająca ją gmina wiejska Ciechanów zanotowała rekordowy w skali podregionu przyrost liczby ludności w latach 1999-2024 (o 34%). Podobnie było w przypadku Płońska: miastu ubyło 4% mieszkańców, za to gmina Płońsk zwiększyła populację aż o jedną czwartą.

Źródło: Urząd Statystyczny w Warszawie