Wojna polsko-sowiecka na ul. Słowackiego

„Nam twierdzą będzie każdy próg”, „Tylko własne wojsko obroni kraj i naród”, „Wróg nadchodzi, patrz co niesie!”, „Do broni!  Tak wygląda wieś zajęta przez bolszewików”, „Patrz, co cię czeka jeśli nie chwycisz za broń” – te i kilkadziesiąt innych plakatów można oglądać do końca września w Bibliotece im. Lelewela. Tam bowiem staraniem pułtuskiego oddziału Archiwum Państwowego m. st. Warszawy, Pułtuskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego oraz dyrekcji Biblioteki otwarto wystawę „Wojna polsko-sowiecka 1920”.  

Poza plakatami, pochodzącymi z archiwów Warszawy, Łowicza, Łodzi, Grodziska, Krakowa zgromadzono zdjęcia m.in. z Instytutu Piłsudskiego w Nowym Jorku i Narodowego Archiwum Cyfrowego, publikacje naukowe i popularno-naukowe, a także eksponaty – broń, listy poległych i odznaczenia bojowe żołnierzy 13 pułku piechoty - pochodzące z kolekcji Edwarda Malinowskiego. W osobnej gablocie pokazano pamiątki i dokumenty, ze zbiorów Władysławy Żukowskiej, która w 1919 roku była pielęgniarką w szpitalu w Ostródzie, przekazane przez jej syna Bohdana Żukowskiego.  

Otwarcie wystawy poprzedził wykład jednego z najwybitniejszych znawców tej tematyki, autora wielu publikacji poświęconych wojnie polsko-bolszewickiej – prof. Janusza Szczepańskiego. Przypomniał on, że bitwa warszawska była momentem zwrotnym w wojnie polsko-bolszewickiej, pierwszej od czasów odsieczy wiedeńskiej wojnie zwycięskiej dla Polski. Bitwa miała ogromne znaczenie dla dalszego biegu historii europejskiej i wedle lorda d’Abernona była osiemnastą bitwą decydującą o losach świata. 

Prof. Szczepański przedstawił wydarzenia poprzedzające bitwę warszawską, szczególnie na północnym Mazowszu, podkreślając udział społeczeństwa, w tym również mieszkańców Pułtuska. Nie zabrakło ciekawostek jak np. informacji, że Polacy za pomocą radiostacji zdobytej na Niemcach w Modlinie zagłuszali łączność wojsk sowieckich słowami Pisma Świętego. Opowiedział też jak doszło do uratowania skazanego w Gołotczyźnie przez Sowietów na rozstrzelanie sędziwego Aleksandra Świętochowskiego.

Przypominamy, nie tylko nauczycielom pułtuskich szkół, że wystawa czynna będzie w bibliotece im. Lelewela do końca września.